
11 студзеня 2025 г. ў Kанферэнц-зале будынка АНКТЛ беларусы з Латвійскага таварыства беларускай культуры “Сьвітанак” традыцыйна сабраліся разам, каб адсвяткаваць Каляды. Свята гэтым разам атрымалася сапраўды сямейным, напоўненым цеплынёй, радасцю і духам традыцый. Зала была поўнай, а атмасфера — святочнай і гасціннай.
Імпрэза распачалася з афіцыйнай часткі, дзе былі падведзеныя вынікі мінулага года і абмеркаваныя планы на бягучы год.

Акрамя традыцыйных сустрэч, імпрэз, прэзентацый беларускіх кніг, у планах – добраўпарадкаванне знакавага для латвійскіх беларусаў месца – сквера Францыска Скарыны. Імя нашага славутага першадрукара з’явілася на мапе Рыгі дзякуючы шматгадовым (пачынаючы з 2017 г.) высілкам актывістаў з таварыства “Сьвітанак” ды іншых беларускіх аб’яднанняў з усёй Латвіі. Таксама плануем надалей падтрымліваць працу Рыжскага музея Янкі Купалы і не спыняць намаганні па захаванні імя Купалы ў назве аб’яднанай школы, якая з’явілася пасля ліквідацыі Рыжскай Беларускай асноўнай школы ў 2024 годзе.
Але галоўнай на каляднай імпрэзе была культурная калядная праграма.

У канферэнцзале быў накрыты святочны стол, госці дзяліліся гісторыямі і традыцыямі Калядаў з бацькоўскіх хат з усіх куткоў Беларусі ад Берасцейшчыны да Віцебшчыны, чыталі ўрыўкі з твораў пра Каляды Якуба Коласа і іншых класікаў, спявалі беларускія, латышскія і украінскія калядныя песні.

Асаблівую цікавасць выклікала віктарына, прысвечаная калядным традыцыям латышоў і іншых народаў свету. На імпрэзе цікава было параўнаць латышскія і беларускія калядныя абрады, традыцыі і павер’і. Напрыклад, даведацца пра тое, што ў адрозненне ад традыцыйных 12 беларускіх калядных страў, у латышоў на святочным стале іх павінна быць 9. Ці пра тое, што, як і ў Беларусі ў паўночным регіёне рэспублікі, хату напярэдадні Калядаў ў Латвіі таксама традыцыйна ўпрыгожвалі карункавымі вырабамі з саломы, назва якіх у беларусаў – “павукі”, а ў латышоў – “puzuri”.

Таксама удзельнікі каляднай вечарыны ў “Сьвітанку” дакладна цяпер будуць ведаць, што не варта рана ўставаць на Каляды, бо тады, згодна латышскаму народнаму павер’ю, ўвесь год будзеш хадзіць не выспаўшыся. А вось лямпачкі ў калядны вечар абавязкова трэба запаліць ўсе, якія ёсць у хаце, каб Лайма бачыла, куды ісці, інакш можна застацца на ўвесь год без шчасця.

Калядная латарэя стала сапраўднай разынкай вечарыны.

Адметнай рысай святочнай латарэі было тое, што кожны, хто атрымаў латарэйны выйгрыш-падарунак, павінен быў ў адказ падараваць прысутным песню, верш ці хаця б святочны тост па-беларуску.

Беларускія песні і вершы гучалі як ад сольных выканаўцаў, так і калектыўна, і гэта стварала ўнікальную святочную атмасферу.

У планах на 2025 год – арганізацыя новых сустрэч ды імпрэз. Сярод бліжэйшых планаў – святкаванне Міжнароднага дня роднай мовы ў лютым і 107-ай гадавіны абвяшчэння БНР ў сакавіку. Таварыства “Сьвітанак” працягне аб’ядноўваць беларусаў і захоўваць беларускую мову, культуру і традыцыі на латвійскай зямлі. Прапануем і беларусам, і ўсім зацікаўленым беларускай культурай і гісторыяй браць удзел у наступных мерапрыемствах ЛТБК “Сьвітанак” і сачыць за ўсімі аб’явамі ды падзеямі на нашай старонцы.
Дзякуй усім, хто спрычыніўся да цудоўнай Каляднай сустрэчы! Яшчэ раз віншуем з Новым годам і Калядамі! Няхай вашыя хаты будуць напоўненыя святлом, любоўю і шчасцем! 🎄
Да сустрэч у Новым годзе!
Андрэй Татур
Здымкі Мікалая Гардзеева, Таццяны Казак і Андрэя Татура