Сябры, 9 і 10 чэрвеня мы будзем размаўляць з беларусамі пра беларусаў на фестывалі LAMPA у Цэсісе. Суполка “FreeBelarus” запрашае на дыскусію “Паміж дранікамі і блінамі з бульбы: рэцэпт ідэнтычнасці беларускай супольнасці”.
Падчас дыскусіі беларусы розных пакаленняў разам з латышамі абмяркуюць, што такое насамрэч беларус 21 стагоддзя, і ці надышоў час для стварэння ідэнтычнасці новых беларусаў. Ці дастаткова для ідэнтычнасці ведаць беларускую мову і ўмець без памылак знайсці ў іншай краіне тую бульбу, з якой атрымаюцца найлепшыя дранікі? У дыскусіі будуць браць удзел сябры Латвійскага таварыства беларускай культуры “Сьвітанак”.
Фестываль LAMPA – гэта адкрытая пляцоўка, кантэнт для якой ствараюць больш за 300 арганізацый і прыватных асоб, якія працуюць разам, каб стварыць месца, дзе ў свабоднай атмасферы магчыма абмяркоўваць актуальныя ў грамадстве тэмы. Уваход вольны!
9 і 10 чэрвеня на фестывалі LAMPA адбудзецца больш за 300 мерапрыемстваў на 55 пляцоўках, у тым ліку мерапрыемства для дзяцей і дыскусіі на англійскай мове. Фестываль LAMPA – гэта места, куды магчыма прыйсці з сям’ёй і правесці там увесь дзень. Каб наведвальнікам было зручней дабірацца да фестывалю – да Цэсіса ходзіць спецыяльны цягнік.
Давайце сустрэнемся ў адным з самых чароўных гарадоў Латвіі!
⏰️ 10 чэрвеня – 12:30 – 13:30
📍Сцэна №15 Spuldze на тэрыторыі парка Цэсіскага палаца.
http://www.svitanak.eu/wp-content/uploads/2023/06/LAMPA-2023-Temidas-telts-2.jpg535499Svitanakhttp://www.svitanak.eu/wp-content/uploads/2020/09/svitanak-2020-296x300.pngSvitanak2023-06-05 11:23:242023-06-05 13:00:04Суполка “FreeBelarus” запрашае на дыскусію “Паміж дранікамі і блінамі з бульбы: рэцэпт ідэнтычнасці беларускай супольнасці”
23 красавіка ў будынку Асацяцыі нацыянальных культурных таварыстваў Латвіі адбылася літаратурная вечарына “Як жыць, дык жыць для Беларусі”, прысвечаная памяці сапраўдных беларусаў-літаратараў: Ларысы Геніюш, Леаніда Маракова і Янкі Маўра. Як і заўсёды, гэта была сустрэча аднадумцаў, цікавых людзей, патрыётаў, не абыякавых да Айчыны. Традыцыйна імпрэза распачалася з выканання прысутнымі дзяраўнага гімна Латвіі “Dievs, svēti Latviju” (“Божа, барані Латвію” ) і неафіцыйнага беларускага гімна “Магутны Божа”.
7 красавіка споўнілася 40 гадоў з дня смерці Ларысы Геніюш, калі тысячы беларусаў прыехалі ў Зэльву, каб правесці яе ў апошні шлях. Мастак Вячка Целеш захапляльна і цікава распавядаў пра жыццёвы шлях вялікай паэткі, чые словы далі назву вечарыны, і сваё сяброўства з Ларысай Геніюш. Падчас свайго выступу ён дэманстраваў партрэты Ларысы Геніюш, якія маляваў з натуры ў яе старой хаце ў Зэльве, падараваныя яму паэткай кнігі з аўтографамі, чытаў лісты і віншаванні яму ад Ларысы Геніюш. Дзякуючы яго расповеду можна было ўбачыць нязломную патрыётку Беларусі. Вернасць сваім ідэалам не дазволілі ёй змяніць грамадзянства БНР на СССР. Негледзячы на гэта, яе кнігі друкаваліся ў Беларусі. Гісторыя яе жыцця дадала мне веры ў нас.
Творчасць Ларысы Геніюш сёння зноў вельмі актуальная. Яе неўміручыя вершы з натхненнем чыталі падчас імпрэзы і гаспадары, і госці вечарыны.
Вялікае ўражанне было ад выступу маладой беларускай паэткі Вікі Трэнас. Яна распавяла пра Леаніда Маракова, якому споўнілася б сёлета 15 красавіка толькі 65 гадоў. Вікторыя асабіста ведала сп. Леаніда, бо шмат кантактавала з ім падчас працы ў Беларускім саюзе пісьменнікаў.
Па адукацыі радыёэлектронік, у 1990-я гады ён меў паспяховы бізнэс у гэтай галіне і пачаў вывучаць біяграфію свайго дзядзькі, паэта Валерыя Маракова, расстралянага 29 кастрычніка 1937 года. Вынікам працы стала маштабнае даследаванне сталінскіх рэпрэсій у Беларусі – падрыхтаваны і часткова выдадзены 10-томны энцыклапедычны даведнік «Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі адукацыі, грамадскія і культурныя дзеячы. 1794-1991». У ім сабраныя звесткі пра 20 тысяч ахвяр, фактычна Леанід Маракоў за свой кошт зрабіў працу цэлага навукова-даследчага інстытута.
Ён таксама апублікаваў дакументальнае даследаванне «Ахвяры і карнікі», у якім сабраны біяграфіі ахвяр і тых, хто мае дачыненне да рэпрэсій у Беларусі. Асобна выйшла кніга, у якой сабраны звесткі пра рэпрэсаваных у Беларусі праваслаўных святароў. Леанід Маракоў вядомы таксама сваёй літаратурнай творчасцю, аўтар некалькіх кніг, у 2014 годзе выйшла яго манаграфія «Галоўная вуліца Мінска. 1880-1940-я гады». Віка Трэнас таксама чытала прысутным на вечарыне свае творы.
Яе вершы сапраўдныя і пякучыя, адчыняюць тое, што ў сэрцы беларусаў. Будзем чакаць ад яе вершаў пра радасць і перамогу.
Дзякуючы намесніцы дырэктара Рыжскай Беларускай асноўнай школы і дырэктарцы школьнага музея Янкі Купалы Ганне Іванэ удзельнікам імпрэзы было цікава даведацца пра вядомага беларускага дзіцячага пісьменніка Янку Маўра і прысвечаную яму экспазіцыю ў школьным музеі. Сёлета 28 красавіка споўніцца 140 гадоў з дня нараджэння пісьменніка, які нарадзіўся ў Ліепаі (Лібаве). Ганна Ўладзіславаўна вельмі цікава распавядала пра дзіцячыя і юнацкія гады пісьменніка, што прайшлі на латвійскай зямлі, пра яго творчасць. і запрасіла ўсіх прысутных наведаць школьны музей, дзе ёсць шмат цікавых экспанатаў не толькі пра Янку Маўра.
З кароткімі выступамі ў вечарыне бралі ўдзел госці. Латышская паэтка і перакладчыца Дагнія Дрэйка чытала свае творы на латышскай і польскай мовах.
Вялікую асалоду атрымалі прысутныя ад спеваў украінскага вакальнага гурта “Дзівчата”. Асабісты вам дзякуй за беларускія, латышскія ды ўкраінскія песні!
Напрыканцы сустрэчы мастачка Вольга Якубоўская зладзіла экскурсію па экспазіцыі сваёй выставы, адкрыццё якой адбылося падчас святкавання 25 Сакавіка. Яна распавяла пра сваіх “Коцікаў Свабоды”, пра гісторыю напісання твораў. Зараз я бачу, што коцікі не такія простыя. Поспехаў Вам, Вольга!
Таццяна Казак, старшыня “Сьвітанка”, шчыра падзякавала мастачцы не толькі за яе выставу, творчасць ды грамадзянскую пазіцыю, а выказала ёй і беларусу з Грузіі Івану Бахціну вялікую падзяку ад імя таварыства за фінансавую дапамогу.
Таццяна распавяла прысутным пра тое, што Вольга Якубоўская, каб дапамагчы ЛТБК “Сьвітанак” аплаціць сяброўскія ўнёскі ў Асацыяцыю НКТЛ за 2023 год, каб ў латвійскіх беларусаў надалей была магчымасць сустракацца ў будынку на Слокас 37, выставіла ў сябе на старонцы ў Фэйсбуку на дабрачынны аўкцыён вельмі прыгожую карціну “Падарунак”. Карціну прыдбаў Іван Бахцін, які шмат дапамагае беларусам, за ўсю суму гадавых ўнёскаў – 360 еўра і пакінуў яе ў падарунак таварыству.
Завяршылася сустрэча сяброўскай гарбатай з кавай у Каміннай зале, упрыгожанай таксама карцінамі Вольгі. Вось дзе можна было паразмаўляць па сваімі аднадумцамі, падзяліцца марамі, пачуць меркаванні. Дзякуй ўсім, хто прыйшоў, нягледзячы на цудоўнае надвор’е, калі так цягне на вясновае сонейка ля мора. Паступіла прапанова наступную імпрэзу Латвійскага таварыства беларускай культуры “Сьвітанак” зладзіць на свежым паветры, так што сачыце за навінамі на нашым сайце і далучайцеся, калі ласка!
http://www.svitanak.eu/wp-content/uploads/2023/04/IMG_4135-rotated.jpg338450Svitanakhttp://www.svitanak.eu/wp-content/uploads/2020/09/svitanak-2020-296x300.pngSvitanak2023-04-24 08:02:072023-04-27 11:46:53Літаратурная вечарына “Як жыць, дык жыць для Беларусі”
Сябры і кіраўніцтва Латвійскага таварыства беларускай культуры “Сьвітанак” выказваюць шчырую падзяку за дапамогу мастачцы Вользе Якубоўскай і беларускаму мецэнату Івану Бахціну.
Як вядома, наша таварыства ўжо амаль 35 гадоў працуе ў Латвіі, і існаванне таварыства заўсёды, яшчэ з савецкіх часоў, грунтавалася выключна на шматгадовай грамадскай працы ягоных сябраў. У адрозненні ад усіх іншых нацыянальных культурных таварыстваў Латвіі, калі не лічыць некалькіх гадоў сапраўднай незалежнасці Беларусі на пачатку 90-х, “Сьвітанак” не меў ніколі ніякай падтрымкі з боку беларускай дзяржавы, нашай Радзімы. Ні інфарматыўнай, ні метадычнай, ні тым больш фінансавай. Бо “Сьвітанак” назалежна ад палітычнай сітуацыі ў Беларусі заўсёды заставаўся абаронцам ў Латвіі і нашай мовы і культуры, і гістарычных сымбаляў, і незалежнасці Беларусі. З моманту свайго заснавання ў 1988 годзе ЛТБК “Сьвітанак” з’яўляецца таксама заснавальнікам Асацыяцыі Нацыянальных культурных таварыстваў Латвіі імя Іты Казакевіч. Амаль штомесяц сябры таварыства ладзяць розныя культурныя мерапрыемствы. І каб утрымліваць будынак Асацыяцыі на вул. Слокас, 37, дзе мы маем невялічкі офіс, і мець магчымасць карыстацца заламі для імпрэз, таварыству разам з больш як 25 суполкамі іншых нацыянальнасцяў трэба плаціць ўнёскі ў Асацыяцыю памерам 360 еўра на год. На працягу 35 гадоў гэтыя, здаецца, і не надта вялікія для цэлай арганізацыі грошы збіралі сярод адных і тых жа шматгадовых яе сябраў і мастакоў з Аб’яднання мастакоў-беларусаў Балтыі “Маю гонар”. А з улікам таго, што абсалютную большасць сябраў “Свьвітанка” да 2023 года складалі пенсіянеры, гэта не было проста, асабліва ў папярэднія цяжкія гады. І таму, калі на апошнюю імпрэзу “Свьвітанка”, прымеркаванае да 25 Сакавіка адкрыццё выставы беларускай мастачкі Вольгі Якубоўскай, прыйшла вялікая колькасць беларусаў, каля 100 чалавек, кіраўніцтва таварыства вырашыла звярнуцца да латвійскай супольнасці беларусаў за дапамогай. У звароце, які быў змешчаны ў мясцовых беларускіх чатах, была прапанова агульнымі намаганнямі сабраць грошы на ўнёсак у Асацыяцыю за гэты год. І хоць водгук на гэты зварот апынуўся пакуль што амаль безвыніковым, дапамога таварыству прыйшла адтуль, адкуль мы яе зусім не чакалі!
Вольга Якубоўская змясціла зварот і абвясціла дабрачынны аўкцыён на сваёй старонцы ў Фэйсбуку. Мастачка напісала, што вельмі хоча дапамагчы сваім новым сябрам ў Рызе і выставіла на аўкцыён сваю шыкоўную карціну “Падарунак”. І практычна адразу ж яе прыдбаў Іван Бахцін, які жыве не ў Латвіі, за ўсю суму гадавых ўнёскаў таварыства ў Асацыяцыю. Больш таго, Іван нават адразу запрапанаваў, каб і сама карціна засталася ў таварыстве як падарунак ад яго. Вольга, вядома, спачатку не пагадзілася, але рашэнне гаспадара карціны было прынцыповым. Іван вельмі сціплы чалавек і ніяк нідзе не афішуе сваю дабрачыннасць і мецэнацтва. Ад Вольгі мы даведаліся, што ён удзельнік практычна ўсіх яе дабрачынных аўкцыёнаў і вельмі шмат каму дапамагае. У адказ на нашу падзяку малады чалавек напісаў, што не зрабіў нічога надзвычайнага, заўсёды рады дапамагчы, назваўшы нас адметнымі людзьмі. А яшчэ Іван вельмі задаволены, што мецэнацтва паступова сярод беларусаў апошнім часам пашыраецца. Сябры і кіраўніцтва Латвійскага таварыства беларускай культуры “Сьвітанак” лічаць адметнымі людзьмі менавіта Вольгу Якубоўскую і Івана Бахціна! Мы вельмі радыя, што можам тут, на нашай старонцы, працу якой мы не так даўно аднавілі пасля доўгага перапынку, публічна выказаць ім словы сваёй удзячнасці. Запрашаем Івана таксама пры магчымасці абавязкова наведаць Рыгу. Будзем заўсёды рады паказаць і сталіцу Латвіі, і наш прытулак на Слокас 37. А таксама будзем вельмі чакаць Івана ў лістападзе на нашым юбілеі і атрымаць ад іх з Вольгай агульны падарунак – “Падарунак”!
А ўсім, хто зараз ўжо знаходзіцца ў Латвіі, мы нагадваем, што першая ў Латвіі персанальная выстава беларускай мастачкі з Аб’яднання мастакоў-беларусаў Балтыі “Маю гонар” Вольгі Якубоўскай даступная для агляду ў Рызе на вул. Слокас 37 да 25 красавіка. Акрамя ўсім вядомых прац, намаляваных акрылам, у двух залах будынка выстаўленыя ўнікальныя скураныя карціны. Падрабязней пра выставу можна даведацца з нашых папярэдніх матэрыялаў на старонцы.
Таксама заклікаем беларусаў больш актыўна далучацца да шэрагу тых, хто падтрымлівае беларускую культурніцкую дзейнасць у Латвіі, накіраваную на захаванне нашай нацыянальнай ідэнтычнасці на гэтай зямлі.
У першы дзень красавіка ў Рызе ўпершыню адчынілі свае дзверы курсы “Мова Нанова”. Першыя заняткі адбыліся ў самым сэрцы Старой Рыгі ля Домскай плошчы.
“Мова Нанова” – гэта бескаштоўныя курсы беларускай мовы, дзе ёсць магчымасць ўзбагаціць свой слоўнікавы запас, палепшыць веданне граматыкі і наўпрост паразмаўляць па-беларуску. Упершыню такія заняткі адбыліся ў студзені 2014 года ў Менску. З часам курсы распачаліся ў шматлікіх гарадах і абласных цэнтрах краіны. На тэрыторыі Беларусі курсы мелі вялікі поспех, на заняткі запрашалі вядомых культурных і гістарычных дзеячоў, мастакоў і музычныя гурты. На жаль, у 2021 годзе Сацыяльна-культурная ўстанова развіцця беларускай мовы і культуры “Мова Нанова” была зліквідаваная, і арганізатары курсаў былі вымушаныя пакінуць Беларусь і цяпер працягваюць сваю працу зя мяжой. Заняткі на сённяшні дзень праводзяцца ў Беластоку, Быдгашчы, Варшаве, Вільні Тбілісі, Торуні, Гданьску, Сопаце, Гдыні, Уроцлаве, а цяперака і ў Рызе.
Паколькі “Мове Нанова” ўжо шмат гадоў, яе арганізатары распрацавалі ў свой час сістэму заняткаў, паводле якой ў кожных заняткаў ёсць свая тэма, лексічны і граматычны матэрыял. Адпаведна плану, тэмай першых красавіцкіх заняткаў у Рызе былі вітанні і звароты, таксама ўзгадалі народныя беларускія імёны. Кожны атрымаў невялічкі слоўнік са спісам сучасных імёнаў і іх народных адпаведнікаў. Далей запрапанаваная арганізатарамі гульня на знаёмства разварушыла прысутных, бо кожнаму было цікава даведацца, якія народныя адпаведнікі сваіх імёнаў абралі астатнія ўдзельнікі, а таксама ці змогуць удзельнікі гульні паўтарыць усе амаль 30 народных імёнаў (столькі было беларусаў на першых занятках). Таксама на сустрэчы прыгадалі клічны склон, які некалі існаваў у беларускай мове, але ж русіфікацыя, што адбывалася падчас савецкіх часоў, знішчыла яго амаль цалкам. Сёння клічны склон, які дагэтуль існуе ў латышскай мове і шэрагу славянскіх моваў, у беларускай мове захаваўся толькі ў літаратуры ды ў некаторых местачковых гаворках. Каб прыгадаць, як казалі раней, было запрапанавана адпаведнае практыкаванне. Каб было зручней і лягчэй выконваць заданні і ўспрымаць інфармацыю, арганізатары курсаў падрыхтавалі для кожнага буклеты з матэрыяламі.
Арганізатары заняткаў у Рызе вырашылі прытрымлівацца цудоўнай традыцыі запрашаць цікавых гасцей і запрасілі ў якасці першай госці вядомую мастачку Вольгу Якубоўскую, чые працы зараз з 25 Сакавіка выстаўленыя адначасова на дзвух выставах – у Рызе і ў Юрмале. А сярод слухачоў першых заняткаў, у асноўным моладзі, былі і дзеці самага рознага ўзросту: ад зусім маленькіх да падлеткаў з Рыжскай беларускай асноўнай школы. Палепшыць веды па беларускай мове прыйшла нават Нонна Ахметулаева, унучка знакамітага беларускага этнографа і фалькларыста Сяргея Сахарава, якой больш за 75 гадоў, і гэта сапраўдны прыклад беларускай прагі да ведаў!
Вольга Якубоўская распавяла усім прысутным, што яна нарадзілася ў г. Сартавала ў Карэліі, дзяцінства яе прайшло на Урале і ў Крыме, а ў Беларусь, у Наваполацк, яна прыехала пасля заканчэння мастацкай вучэльні на Урале. Яна выбрала для жыцця і мастацтва Беларусь таму, што калісьці ў 12-гадовым ўзросце патрапіла на экскурсію ў першую беларускую сталіцу – Полацк, які яе вельмі ўразіў сваёй старажытнасцю і красой, зрэшты, як і ўся Беларусь. Падчас гутаркі мастачка распавяла пра свае жыццё, працу на “Нафтане”, любоў да скуры і пра ўласнаруч распрацаваную тэхніку “малявання скурай”, а таксама пра тое, якое месца ў яе жыцці займае беларуская мова, любоў і пашана да якой пачалася дзякуючы беларускамоўным выкладчыкам кафедры народнага дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва падчас яе навучання ў Беларускім дзяржаўным універсітэце культуры і мастацтваў. Таксама ўсім цікава было даведацца пра гісторыю стварэння серыі яе карцін “Коцікі свабоды”, прысвечанай барацьбе беларусаў за Беларусь. Абмяркоўвалі рознае: чаму менавіта каты, а не іншыя жывёлы, пра прататыпаў карцін, пра тое, што натхняе Вольгу на творчасць.
Напрыканцы заняткаў ўсе прысутныя разам з Вольгай зладзілі творчую майстэрню. Намалявалі цудоўнага беларускага коціка, які з паветранай куляй у лапцы ляціць па-над Рыгай. А ў той кулі – смак беларускай мовы. Наведвальнікі першых курсаў з вялікім задавальненнем напісалі свае ўлюбёныя беларускія словы на агульным творы! Віншуем “Мову Нанова” з іх асабістым вольным беларускамоўным коцікам ад Вольгі Якубоўскай і беларускай супольнасці ў Латвіі!
Exif_JPEG_420
Арганізатары курсаў шчыра дзякуюць за дапамогу гаспадароў памяшкання – таварыства “Latvijas Platforma attīstības sadarbībai” (LAPAS) (“Латвійскую платформу для развіцця супольнасці”) і на наступныя заняткі запрашаюць 15 красавіка. Пачатак а 14 гадзіне, адрас: вул. Пілс 21. Вас зноў чакае сустрэча з роднай мовай і вельмі цікавымі людзьмі!
http://www.svitanak.eu/wp-content/uploads/2023/03/kursi-afisa-e1680120880553.jpg600600Svitanakhttp://www.svitanak.eu/wp-content/uploads/2020/09/svitanak-2020-296x300.pngSvitanak2023-04-01 21:11:002023-04-11 10:28:22Курсы “Мова Нанова” нарэшце распачаліся і ў Рызе!
Cамае галоўнае свята латвійскіх беларусаў – Дзень Волі традыцыйна адзначылі беларусы ў Рызе 25 сакавіка. Вялікая зала ў будынку Асацыяцыі Нацыянальных культурных таварыстваў Латвіі не змагла на гэты раз змясціць ўсіх, хто лічыць гэтую дату вельмі важнай для ўсіх беларусаў і таму прыйшоў ў Латвійскае таварыства беларускай культуры “Сьвітанак”. З моманту заснавання таварыства ў далёкім 1988 годзе гэтая дата абавязкова святкавалася штогод. Але ніколі раней не было ў зале і такой колькасці беларусаў і гасцей, і столькі выяў бел-чырвона-белых сцягоў. Бо сцены залы на гэты раз былі ўпрыгожаныя карцінамі Вольгі Якубоўскай, расквечанымі нашымі прыгожымі і ўрачыстымі бел-чырвона-белымі штандарамі. Менавіта да 25 сакавіка Вольга Якубоўская прымеркавала адкрыццё сваёй першай персанальнай выставы ў Рызе пад назвай “Малюю наша жыццё.”
Традыцыйна імпрэза распачалася сумесным выкананнем Дзяржаўнага гімна Латвіі “Dievs, svēti Latviju” (“Божа, дабраславі Латвію”) і неафіцыйнага беларускага гімна “Магутны Божа”.
Прысутныя таксама ўшанавалі хвiлiнай маўчання дэпартаваных ахвяр савецкай акупацыі ў Латвii, бо 25 сакавiка ў Латвіі – афiцыйны жалобны дзень, а таксама загінулых змагароў за свабоду Беларусi i Украiны. На ўрачыстай частцы імпрэзы госцi i сябры “Сьвiтанка” сумесна змаглі ўбачыць відэазварот Старшыні Рады Беларускай Народнай Рэспублікі Івонкі Сурвілы з нагоды 105-х угодкаў абвяшчэння незалежнай БНР. У сваей прывітальнай прамове старшыня таварыства Таццяна Казак з радасцю адзначыла, што 25 сакавіка 2023 года атрымаўся сапраўдным ўрачыстым падвойным Днём Волі, маючы на ўвазе і саму назву свята і такое прыгожае імя гаспадыні выставы.
Са святам Дня Волi прысутных і з адкрыццём выставы Вольгу Якубоўскую віншавалі таксама вядучая імпрэзы Ганна Iванэ, шматгадовая дырэктарка беларускай школы ў Рызе, і Вячка Целеш, кавалер Ордэна Трох Зорак, кiраўнiк Аб’яднання мастакоў-беларусаў Балтыі “Маю гонар”.
Ганаровымі гасцямі iмпрэзы былі вядомая беларуская паэтка Віка Трэнас і дэпутаткі Саэйма Латвіі Яна Сіманоўска і Лэйла Расіма. Кіраўнік Асацыяцыі нацыянальных культурных таварыстваў Латвіі, прафесар музыкі Рафі Хараджанян ў сваёй віншавальнай прамове прывітаў шматлікіх новых наведвальнікаў і выказаў асабістае захапленне працамі Вольгі Якубоўскай. Ён адзначыў своеасаблівы і вельмі адметны творчы погляд мастачкі.
Імпрэзу сваімі спевамі вельмі ўпрыгожыў гурт “Дівчата”. Убраныя ў бел-чырвона-белыя строі, прыгажуні выканалі патрыятычныя ўкраінскія песні “Вольная воля” і “Ой у лузе чэрвона каліна”. А беларускую народную песню “Купалінка”, якую гурт выконваў упершыню, разам з імі спявала ўся зала.
Вольга Якубоўская павіншавала прысутных і шчыра падзякавала ўсіх, хто прыйшоў адзначыць свята і наведаць яе выставу. А яшчэ запрасіла ўсіх знаёміцца не толькі з карцінамі, але і таксама пазнаёміцца наведвальнікам імпрэзы паміж сабой. Трэба адзначыць, што многія беларусы Латвіі не толькі прыйшлі да нас упершыню, але прыехалі з розных куткоў Латвіі, а некаторыя – нават з Літвы.
Латвійскае таварыства беларускай культуры “Сьвітанак” выказвае шчырую падзяку Вользе Якубоўскай за прыгожыя і эмацыянальныя карціны, зробленую велізарную працу і актыўную грамадзянскую пазіцыю. Спадзяемся, што гэтая першая яе выстава не будзе апошняй на Слокас 37. Творчасць Вольгi i яе адметны стыль выканання вельмі кранальныя і выклiкаюць шмат станоўчых эмоцых ў тых, хто іх бачыць, а таксама выклікаюць гонар за беларусаў i спадзеў на свабоду, штурхаюць да iмкнення да волi. Жадаем Вользе Якубоўскай плёну ў працы і творчага натхнення, а ўсім беларусам – сапраўднай Волі. Мы ўдзячныя кожнаму, хто ўзяў удзел у суботнім мерапрыемстве, і таксама запрашаем кожнага завітаць па адрасу Slokas 37 у Рызе, каб асабіста пазнаёміцца з усімі творамі Вольгі Якубоўскай. На выставе ў Вялiкай зале экспануюцца 25 карцiн серыi “Коцiкi Свабоды” з асабiстымi каментарамi мастачкі па гiсторыi iх напiсання. Казачнымi вобразамi адлюстраваны як трагiчныя, так i святочныя моманты сучаснасцi i гiсторыi Беларусi, якiя звяртаюць увагу i выклiкаюць iнтарэс i дарослых, i дзяцей. Некаторыя з прац выстаўленыя ўпершыню. У Камiннай зале размешчаныя iншыя працы мастачкi рознай тэматыкi i перыяду напiсання, у тым ліку шыкоўныя мастацкія карціны са скуры, якiя можна набыць па дамоўленасцi.
Карціна “Як ты без мяне там…”, аўтар здымка Эвія Дзонсонэ
Каб браць удзел у новых імпрэзах, арганізаваных ЛТБК “Сьвітанак” і беларускай дыяспарай ў Латвіі, сачыце за навінамі на нашым сайце. Да новых сустрэч!
http://www.svitanak.eu/wp-content/uploads/2023/03/OlgaYakubouvskaya-20_1-rotated-e1680292196527.jpg372570Svitanakhttp://www.svitanak.eu/wp-content/uploads/2020/09/svitanak-2020-296x300.pngSvitanak2023-03-26 21:27:042023-03-31 22:51:17105-я ўгодкі абвяшчэння БНР ў Рызе
Выставу “Малюю наша жыццё” сябра Аб’яднання мастакоў-беларусаў Латвіі “Маю гонар” Вольгі Якубоўскай можна наведаць з 25 сакавіка да 25 красавіка ў будынку Асацыяцыі Нацыянальных культурных таварыстваў Латвіі імя Іты Казакевіч па адрасе вул. Слокас 37 ў Рызе. Экспазіцыя размешчаная ў дзвух залах: Вялікай і Каміннай. Урачыстае адкрыццё выставы адбылося 25 сакавіка падчас святкавання 105-х угодкаў абвяшчэння БНР.
На выставе ў Вялiкай зале экспануюцца 25 карцiн серыi “Коцiкi Свабоды” з асабiстымi каментарамi мастачкі па гiсторыi iх напiсання. Казачнымi вобразамi адлюстраваны як трагiчныя, так i святочныя моманты сучаснасцi i гiсторыi Беларусi, якiя звяртаюць увагу i выклiкаюць iнтарэс i дарослых, i дзяцей. Некаторыя з прац выстаўленыя ўпершыню. У Камiннай зале размешчаныя iншыя працы мастачкi рознай тэматыкi i перыяду напiсання, у тым ліку шыкоўныя мастацкія карціны са скуры, якiя можна набыць па дамоўленасцi.
Адкрыццё выставы прайшло ў цёплай, сяброўскай i святочнай атмасферы. Кранальная творчасць Вольгi i асабiсты стыль выканання выклiкаюць слёзы радасцi i смутку, гонар за беларусаў i надзею на свабоду, штурхаюць да iмкнення да волi.
Сардэчна запрашаем па адрасе: Rīga, Slokas iela, 37
Час працы:
Пн-Пт з 10-00 да 18-00.
Наведванне лепш папярэдне ўзгадніць па тэлефонах, асабліва ў выходныя дні, бо ў залах могуць адбывацца імпрэзы. +37167613638; +37127024786.
Уваход вольны.
Вольга Якубоўская
Нарадзілася ў г. Сартавала, Карэлія.
У 1989 г. скончыла Кунгурскае мастацкае вучылішча (зараз – Кунгурскі мастацкі каледж – філіял Маскоўскай ГХПА імя Строганава), Пермскі край, у 2007 г. – Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў (кафедра народнага дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва), г. Мінск, Беларусь.
Сябра Творчага Саюза мастакоў дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва.
З 1989 г. жыла і працавала ў г. Наваполацку, Беларусь, займалася малюнкам, жывапісам, ілюстрацыяй, а таксама мастацкай апрацоўкай скуры.
У актыве Вольгі – дзясяткі сумесных і персанальных выстаў і сотні карцін у розных кутках свету – Латвіі, Германіі, Францыі, Нідэрландах, Польшчы, ЗША, Вялікабрытаніі, Расіі, Японіі, Аўстраліі і іншых краінах. Вольга Якубоўская – аўтарка вядомай серыі карцін «Коцікі Свабоды», прысвечанай барацьбе народа Беларусі за свабоду і свае правы.
19 лістапада 2021 года адзначае свой 60-гадовы юбілей Сяржук Кузняцоў, адзін з заснавальнікаў Латвійскага таварыства беларускай культуры „Сьвітанак“.
Сяржук Кузняцоў быў не толькі першым кіраўніком ЛТБК „Сьвітанак“ – старшынёй Рады таварыства з 1988 года. Калі на Латвійскім радыё – 4 ўпершыню была створаная беларускамоўная праграма „Сьвітанак“, ён стаў першым рэдактарам і вядучым радыёперадачы. З ініцыятывы спадара Сяржука ў Рызе пачаў таксама выдавацца беларускамоўны часопіс „Сьвітанак“, ён стаў яго галоўным рэдактарам.
Па адукацыі доктар, выпускнік Ленінградскага медыцынскага інстытута (цяпер Піцербуржская дзяржаўная медыцынская акадэмія імя І.І. Млечнікава), у часы Атмоды ў Латвіі ён вельмі шмат часу і высілкаў аддаваў на карысць адраджэння беларушчыны у Латвіі. Народжаны ў Рызе, па бацьку беларус, нашу родную мову вывучыў самастойна!
Сваё жыццё спадар Сяржук прысвяціў медыцыне і дасягнуў шматлікіх поспехаў у гэтай высакароднай і складанай справе – дапамагаць хворым людзям. Ён – аўтар шматлікіх навуковых прац у галіне анкалогіі і імуналогіі, стваральнік і кіраўнік лабараторыі „DrKuznecovLab“ і Цэнтра падтрымкі анкалагічных хворых (Cancer Patient Advocacy Bureau), які працуе ў Рызе з 1997 года. У 2006 годзе цэнтр далучыўся да Кааліцыі анкалагічных хворых Еўропы (ECPC) і стаў адным з вядучых даследчых інстытутаў Еўрапейскага Саюза ў вывучэнні псіхасацыяльных фактараў рызыкі ў анкалогіі. З 2003 года Dr.KuznecovsLab стаў адным з цэнтраў даследаванняў для Міжнароднай Асацыяцыі Дапаможнай Тэрапіі Рака (MASCC).
Доктар Сяржук Кузняцоў за свае даследаванні быў узнагароджаны прэстыжнымі міжнароднымі навуковымі прэміямі ў розных галінах медыцыны: прэміяй Аўстрыйскага таварыства геранталогіі і герыятрыі за цыкл работ па карэкцыі ўзроставых і таксічных парушэнняў сперматагенезу, прэстыжнай у алергалогіі і імуналогіі прэміяй “Pharmacia Allergy Foundation” у Швецыі за даследаванні даліхолфасфата і выкарыстання поліпрэнола для дыягностыкі і лячэння праяў многіх відаў алергічных захворванняў. У 1993 г і ў1995 г. С. Кузняцоў названы ў ліку найлепшых даследчыкаў раку ў Еўропе. Дзякуючы даследаванням “Dr.KuznecovsLab” шырокае ўжыванне атрымала выкарыстанне ў анкалогіі прэпаратаў з Phallus impudicus (Вясёлка звычайная), ядомага грыба з сямейства гасцераміцетаў. Сяргей Кузняцоў з’яўляецца аўтарам даследаванняў Phallus impudicus з 1990 года. Вынікі даследаванняў былі прадстаўлены на кангрэсах па анкалогіі і апублікаваны ў вядучых часопісах па праблемах раку. Аўтарства рыжскіх навукоўцаў пацверджана ў энцыклапедыі “Medicinal Mushrooms” у 1995 годзе. Распрацаваны ў лабараторыі метад ферментацыі грыбоў дазваляе рыхтаваць біялагічна актыўныя прэпараты для ўнутранага прымянення і вонкава. У 2004 годзе MASCC уганаравала доктара Кузняцова прэмііяй за выкарыстанне Phallus impudicus для прафілактыкі і дапаможнай тэрапіі тромбаэмбаліі ў анкалагічных хворых.
Сябры Латвійскага таварыства беларускай культуры „Сьвітанак“ сардэчна віншуюць спадара Сяржука з юбілеем і жадаюць здароўя і новых дасягненняў у навуковых даследаваннях на карысць здароўя людзей!
4 верасня 2020 г. адбылося адкрыццё юбілейнай выставы шматгадовага сябра Рады ЛТБК “Сьвітанак”, былога старшыні нашага таварыства Васіля Малышчыца
Восень – шчодрая пара не толькі на ўраджай, але і на незвычайную прыгажосць прыроды: залатое лісце, прыцішаныя кветкі. Ідзеш вуліцамі любімага горада, захапляешся, не адводзіш вачэй і сам сабе адзначаеш: добра, што ёсць мастакі, якія могуць перанесці гэткую прыгажосць на свае палотны і падоўжыць яе жыццё.
Адным з такіх мастакоў-чараўнікоў з’яўляецца Васіль Малышчыц, аўтар персанальнай юбілейнай выставы “Мой родны кут”. Кажуць, што паказчык прызнання мастака, яго таленту і ўнёску ў культуру вымяраецца выставамі. Васіль выстаўляецца даволі часта, у тым ліку і са сваімі сябрамі з аб’яднання “Маю гонар”, але юбілейная выстава – гэта падзея асаблівая, бо яна нейкім чынам дае магчымасць асэнсаваць працу і жыццё і мастака, і чалавека за грунтоўны перыяд жыцця.
“Мой родны кут” – так назваў сваю выставу творца. У гэтай назве ўсё: і згадка пра сваю малую Радзіму (беларускае Палессе, вёска Спорава), і цішыня, і загадкавасць мясцовай прыроды, і таямнічасць балотных мясцін, і цеплыня бацькоўскай хаты. Менавіта замілаванасць роднай зямлёй, нейкае асаблівае адчуванне навакольнага свету падштурхнулі 15-гадовага хлопчыка ехаць вучыцца ў мастацкае вучылішча ў Бабруйск. Там ён набыў прафесію столяра. Гэта дае яму магчымасць і сёння плённа працаваць з дрэвам і займацца рэстаўрацыяй рэдкіх драўляных рэчаў, ствараць скульптуры. Але ўсё ж такі асаблівым клопатам і любоўю Васіля з’яўляецца жывапіс. У ім памяць аб продках, у ім прызнанне ў любові, у ім спадзяванне і надзея. Карціны творцы, можа немудрагелістыя, але сваёй чысціней, адкрытасцю, шчырай інтанацыяй даходзяць да глыбіні душы гледача, кранаюць сэрца. А вучыўся свайму мастэрству Малышчыц у Беларускім Дзяржаўным тэатральна – мастацкім інстытуце на факультэце дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва. Яму пашанцавала, што талент дадзены яму Богам, быў падмацаваны вышэйшай адукацыяй. І пэўна, ёcць права сцвярджаць, што творы яго, выкананыя ў лепшых мастацкіх традыцыях, вылучаюцца дасканаласцю і актуальнасцю.
З 1996г. В.Малышчыц жыве і працуе ў Латвіі, якую лічыць сваёй другой Радзімай. І гэтай зямлі таксама належыць і сэрца, і талент мастака. Вось яна – Рыга, таямнічая, велічная, блізкая і далёкая пазірае на нас са сцяны.
Сярод святочнага тлуму выставы можа крыху складана падрабязней разгледзець і паланіцца творамі філасофскага накірунку, бо каб адчуць асаблівую асалоду раскрыцця аўтарскай таямніцы патрэбна застацца сам на сам з творам. Упэўнена, што і пазаўтра ў залю АНКTЛ, дзе святкуе сваё 60-цігоддзе спадар Малышчыц, абавязкова прыйдуць прыхільнікі яго таленту.
Дарагі Васіль, сардэчна віншуем цябе з юбілеем! Зычым моцнага здароўя і шчасця табе і ўсім тваім родным, а самае галоўнае – чысціні і выразнасці ліній, адухоўленасці і прыгажосці светасузірання ў мастацтве, несупыннага пошуку “Боскай і чалавечай стунасці”.
Ганна Іванэ
На здымках Лявона Маствілішскага:
Васіля Малышчыца віншуюць “Сьвітанкаўцы” і старшыня Асацыяцыі нацыянальных культурных таварыстваў Латвіі Рафі Нараджанян
Лета – пара найбагацейшая на разнастайнасць колераў і пахаў, гукаў і ўражанняў, сустрэч і мараў. І вельмі радасна, што ў “вянок” рыжскага лета беларускай кветкай уплялася незабыўная імпрэза ў гонар 70-гадовага юбілею мастачкі Надзеі Ізянёвай, якая адбылася 1 жніўня ў доме-музеі Мэнцэрдорфа.
Надзея нарадзілася ў Беларусі, у мястэчку Шаркаўшчына, на Віцебшчыне. Скончыўшы с залатым медалём сярэднюю школу, стала студэнткай педагагічнага інстытута мастацка-графічнага факультэта. У мастацкіх выставах удзельнічае з 1967 года. Лёс мастачкі склаўся так, што яна шмат год жыла спачатку ў Польшчы, затым у Прымор’і. І, як сцвярджае сама Надзея, што “дзе б ні прыходзілася жыць і працаваць, побач было самае галоўнае – мастацтва. Яно – натхненне, яно – жыццё, яно мора, боль і спадзяванне”.
З 1971 года Надзея жыве і працуе ў Латвіі, якую вельмі любіць, лічыць сваёй другой Радзімай. У сувязі з гэтым хочацца адзначыць, што менавіта незвычайнай цеплынёй і любасцю да латвійскай зямлі свецяцца яе палотны. Магчыма жаданне падзяліцца сваім талентам, сваімі ўражаннямі, сваімі марамі і прывяло мастачку да адзінадумцаў, якія з’яўляюцца сябрамі таварыства мастакоў “Маю гонар”, якія ў бальшыні сваёй таксама жывуць і працуюць у Латвіі. І сёння ў гэты святочны момант яны побач з ёю. Каму як ні Вячку Целешу ды Васілю Малашчыцу не разумець, якой працай, якім намаганнем, талентам, болем, а часам і расчараваннем выпісаны кожны твор.
Радзіма… У гэтым слове увасабляецца так многа для кожнага чалавека, а тым больш для таго, хто адарваны ад яе. Дзякуй, Надзея, за тое, што латвійскія беларусы на хвіліначку адчулі сябе сярод тваіх незабыўных пейзажаў на сваёй роднай зямлі. Вунь недзе хаваецца ў лясным гушчары сцяжынка, а там бруіцца чыстая крыніца, ды здаецца вось-вось “пырсне” мак. І кожны шукае сваё, роднае, незабыўнае…
У сваёй творчасці Надзея не баіцца быць ні занадта даверлівай, ні безагляднай, ні адкрытай. Яна не баіцца паўтараць нейкую адну тэму – паўтараць сябе. І ўсё дзеля адной – адзінай мэты: паказаць у фарбах праўду, у якую паверылі б гледачы. А паверыўшы, сталі б крыху дабрэйшымі, прыгажэйшымі, больш чалавечнымі.
Нейкія вельмі добрыя зоркі свецяць мастачцы, цёплыя дажджы абмываюць любімыя ландшафты, і ўся зямля барвовымі, залатымі, зялёнымі, бялюткімі дыванамі гасцінна расцілаецца перад ёй.
Жывапіс – гэта ўсе сілы, час, душа, усе гукі і пахі свету, трапятлівасць, пяшчота, хваляванне і неспакой, чаканне і здзіўленне. І вялікае шчасце, калі жывапісец можа падзяліць сваё светаадчуванне з сябрамі, з блізкімі духоўна людзьмі. Надзеі пашанцавала і на гэта. Сёння побач з ёю любімы музычны гурт “Вытокі”, у складзе якога яна спявае. Хораша, што выстава беларускай мастачкі аздоблена і беларускай песняй, і беларускім словам. І сапраўды, здаецца, што да Радзімы вельмі блізка.
Без мастацтва жыццё было б цмяным і сумным, і таму мы схіляемся перад мастаком і кажам “Дзякуй” – за падораную прыгажосць, за сонца, за лясную сцежку, блакіт неба, спякоту летняга дня, пырскі марскіх хваляў, за ўсе тыя чароўныя фарбы, якімі свецяцца яе зіхатлівыя палотны.
http://www.svitanak.eu/wp-content/uploads/2021/04/iz-2-scaled-e1673008494198.jpg1024768Svitanakhttp://www.svitanak.eu/wp-content/uploads/2020/09/svitanak-2020-296x300.pngSvitanak2020-08-01 22:12:002023-01-22 17:58:49“Святло мастацкага таленту”
19 сакавіка 2020 года пасля цяжкай і працяглай хваробы на 61-м годзе жыцця адышла ў лепшы свет наша шматгадовая сябра Латвійскага таварыства беларускай культуры “Сьвiтанак” Таццяна Касуха – шчырая беларуска, журналістка, педагог, перакладчыца, мастацтвазнаўца, шматгадовая аўтар і вядучая беларускай перадачы на Латвійскім радыё 4.
Таццяна Касуха нарадзілася ў вёсцы Пухавічы Жыткавіцкага раёна Гомельскай вобласці ў сям’і вясковай інтэлегенцыі, на беразе славутага Князь-возера прайшлі яе дзіцячыя і школьныя гады, тут яна скончыла Чырвоненскую сярэднюю школу, пазней атрымала вышэйшую адукацыю на факультэце журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Працавала па прафесіі ў Беларусі, з 1990-га года – у Рызе па месцы жыхарства мужа.
Адразу пасля прыезду ў Латвію Таццяна прыйшла ў наша таварыства. З 1992 года яна брада ўдзел у адраджэнні беларускай адукацыі ў Латвіі. Спачатку вяла заняткі роднай мовы у мастацкай студыі “Вясёлка”, потым выкладала беларускую мову і літаратуру ў створанай таварыствам “Сьвiтанак” Беларускай нядзельнай школе. Вялікі ўнёсак яна зрабіла таксама ў заснаванне “Сьвiтанкам” Рыжскай Беларускай асноўнай школы ў 1994 годзе, была адной з першых яе настаўніц.
З 1993 года, амаль 30 гадоў Таццяна Касуха нязменна вяла перадачу “Сьвiтанак” для беларусаў Латвіі на LR4 – Домская плошча. Яе словы “Дабра, цяпла і згоды”, якія яна заўсёды зычыла беларусам напрыканцы кожнай перадачы дагэтуль памятаюць усе яе слухачы-беларусы, гэтыя словы сталі практычна беларускім устойлівым выразам сярод латвійскіх беларусаў.
Таццяна шмат ідэй, энергіі і сіл аддавала любімай справе, таварыству беларускай культуры “Сьвітанак”. Сапраўдная патрыётка сваёй Радзімы, для якой беларускасць – стан душы, свядомасці, яна была адной з ініцыятарак стварэння нашага сайту у 2002 годзе, была аўтарам шматлікіх матэрыялаў і шматгадовым рэдактарам сайту, заўсёды пісала пра працу таварыства і падзеі ў жыцці беларускай дыяспары Латвіі ў розныя беларускія СМІ. Таццяна была дэлегатам Першага з’езду беларусаў свету ад Латвійскага таварыства беларускай культуры “Сьвiтанак”, брала ўдзел у працы яшчэ трох з’ездаў.
Сышоў чалавек светлай душы, добрага сэрца і высокай эрудыцыі…
“Сьвітанкаўцы” вельмі смуткуюць і выказваюць глыбокія спачуванні родным і блізкім Таццяны.
Дабра, цяпла і згоды таксама зараз табе, наша любая Таццяначка, у лепшым свеце. Узносім за цябе, шчырую верніцу, свае малітвы, і верым, што Магутны Божа возьме тваю шчырую светлую беларускую душу да сябе на нябёсы...
